3 december 2020 – door: Julia van Buuren
1 december 2020: de dag waarop de lang verwachte ‘Tijdelijke wet maatregelen COVID-19’ zijn intrede maakte. Een lange naam voor wat in de volksmond gewoon de ‘coronawet’ genoemd wordt. Iets wat onlosmakelijk verbonden is met deze inwerkingtreding, is de ingevoerde mondkapjesplicht. Sinds 1 december geldt deze ook in Nederland. Hoog tijd om wat duidelijkheid te scheppen over deze toch wel ingrijpende verandering.
Eerst zal een beeld worden geschetst van de achterliggende gedachten van de coronawet. Vervolgens zullen de meest voor de hand liggende vragen omtrent de mondkapjesplicht op een overzichtelijke manier worden beantwoord.
Waarom is de coronawet er?
Sinds maart zijn er allerlei maatregelen van kracht die het virus onder controle zouden moeten krijgen. Dit zijn tijdelijke maatregelen afgegeven door de veiligheidsregio’s en daarom zijn ze neergelegd in noodverordeningen. Noodverordeningen kunnen in het leven worden geroepen in tijden van crisis, maar wel voor beperkte tijd. De coronacrisis houdt echter langer aan dan verwacht en dus is er van tijdelijkheid inmiddels geen sprake meer. Een wettelijke basis is nodig om deze maatregelen voor de langere termijn te laten gelden. Daarom worden de noodverordeningen vervangen door de ‘Tijdelijke wet maatregelen COVID-19’. De wet is tijdelijk omdat deze voor drie maanden geldt. Daarna zal de verlenging ervan opnieuw goedgekeurd moeten worden.
Helpt deze wet in het terugdringen van het coronavirus?
De wet is uiteraard niet te verwarren met een vaccin. Het enige wat deze wet regelt, is de bevoegdheid van het parlement om nieuwe maatregelen te nemen of te wijzigen. De Tweede Kamer krijgt bijvoorbeeld een grotere rol. Dit zorgt voor meer democratische controle en tevens worden in deze wet de grondrechten van burgers beter verankerd dan in een noodverordening.
Voor wie geldt de mondkapjesplicht?
Iedereen vanaf 13 jaar oud wordt verplicht een mondkapje te dragen. Er zijn geen uitzonderingen meer, behoudens als het om medische redenen niet mogelijk of verstandig is om een mondkapje op te zetten. Ook bij een bezoekje aan de kapper, een rijles in de leswagen of een andere ontmoeting met een contactberoep dient in het vervolg een mondkapje gedragen te worden.
Waar geldt de plicht?
In alle openbare publieke binnenruimten geldt de mondkapjesplicht. Hieronder vallen dus ook middelbare scholen (met uitzondering van de basisschool), bibliotheken, bioscopen, winkels, supermarkten. Kortom, overal waar je de hemel niet kunt zien als je aan het lopen bent. Op het moment dat je ergens een vaste zitplek hebt, mag het mondkapje af. Dit geldt uiteraard niet in het openbaar vervoer.
Waar geldt de plicht niet?
De plicht geldt niet in religieuze gebouwen, zoals kerken en moskeeën. Dit zijn besloten ruimten en vallen dus wettelijk gezien niet onder publieke ruimten. Ook sporters en sommige beroepen waarbij het niet mogelijk is om een mondkapje te dragen (denk aan muzikanten) zijn uitgezonderd. Ook bij fysiotherapeuten en andere zorgverleners (zoals huisartsen) geldt de mondkapjesverplichting niet. De verwachting is echter wel dat zij doorgaans zullen vragen of je wel een mondkapje op kan zetten.
Wat geldt als ‘mondkapje’?
Een mondkapje moet de mond en neus volledig bedekken en moet ontworpen zijn om de verspreiding van virussen tegen te gaan. Slecht nieuws voor de mensen die de afgelopen maanden met spatschermen of een sjaal over hun gezicht liepen: deze middelen voldoen niet meer. Zelf een mondkapje maken met een gezellig printje is wel toegestaan, zolang het maar voldoet aan de gestelde eisen.
Wat als ik de regel overtreed?
Wat als ik me er niet aan houd? Dan riskeer je een boete van € 95. Dat is veel geld, maar het is geen € 390 zoals eerder het geval was. De vraag die dan opdoemt, is waarschijnlijk: houd ik daar wat aan over? Krijg ik daar een aantekening van op mijn strafblad? Nee, dat is niet zo voor boetes onder de € 100. Onthoud wel dat je altijd tegen boetes in verzet kan, mocht je het niet eens zijn met de redenen. Doe dit dan wel binnen 14 dagen.
We zitten met zijn allen dus voorlopig drie maanden vast aan deze verplichting (en wie weet nog wel veel langer). Het is misschien even wennen, maar deze vuistregel zal wellicht helpen: lopen, mondkapje op, zitten, mondkapje af! Gebruik je gezonde verstand en houd rekening met elkaar!
Heeft u nog verdere vragen over de mondkapjesplicht of heeft u misschien wel een coronaboete op de deurmat ontvangen en bent u benieuwd naar de mogelijkheden, loop dan vrijblijvend even binnen bij de Rechtswinkel Schiedam of mail ons!